Guatemala'nın güneybatı kesiminde talan edilmemiş halde bulunan ve bir krala yaraşır özellikler taşıyan en eski Maya gömütlerinden biri.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Uzun bir süre güneybatı Guatemala'da, kahve ağaçlarından oluşan yeşil bir örtünün altında gizlenen ve daha sonra üzerini kaplayan bitkilerden arındırılan tören alanı, çevresinde daha neler olabileceğine dair ipuçları veriyor. 6,5 kilometre karelik bir bölge içinde buna benzer bir düzinenin üzerinde alan ve biri Mayaların ilk dönemlerinde hüküm sürmüş bir kralın eşyalarını içeren, 80 kadar yapı bulundu. Günümüzde Takalik Abaj olarak bilinen bölgede hüküm süren bu kral hakkında fazla bilgi yok. Ancak, arkeolog Christa Schieber de Lavarreda, bu kişinin iktidar alanının “olağanüstü güce” sahip merkezlerden biri olduğu görüşünde.
Takalik Abaj'ın İÖ 8. yüzyıldan İS 2. yüzyıla uzanan en parlak günlerinde kullanılmış bir ticaret yolunun rotası üzerinde yer alan patika, kentin refaha kavuşmasını sağlayan etkenlerden birini simgeliyor. Tüccarlar, günümüzde El Salvador ve Meksika sınırları içinde kalanlar da dahil olmak üzere uzak mesafelerdeki pek çok kente Mayalar için büyük değer taşıyan kakao ve tuz taşıyor; pirit, obsidiyen ve yeşimle geri dönüyordu. Schieber, “Takalik Abaj, süreç içinde erken Kolomb öncesi dönemin en önemli ekonomi ve kültür merkezlerinden biri olmuştu” diyor.
Bölgedeki kazılar, bir botanikçinin üst kısımları toprağın üzerinde kalan taş anıtları fark ettiği tarihlerde, 19. yüzyılın sonlarında başlatıldı. O tarihten günümüze Mayaların dilinde “dikilitaşlar” anlamına gelen Takalik Abaj'da büyük çoğunluğu Olmek ve ardından gelen Maya kültürlerine ait olmak üzere 277 anıt bulundu. (Kentin önceleri İspanyolcaya uygun olarak Abaj Takalik olarak kullanılan adı yakın zamanlarda düzeltildi.) Maya anıtlarının bazılarının üzerinde yer alan karmaşık yazıların da en eski Maya işaret yazılarından olduğu saptandı. Bu alan günümüzde, ulusal arkeoloji parkı olarak koruma altında.
Taşların bulunduğu noktalar en az yazıtların kendisi kadar anlam taşıyor olabilir. 7. Yapı olarak adlandırılan büyük platformdaki anıtların özenle oluşturulmuş dizilimleri, bu alanın bir gözlemevi olarak kullanıldığını akla getiriyor. Bu dizilimi izleyen Schieber ve meslektaşları ilk olarak, 660 adet çanak çömlekten oluşan bir sunuyla çevrili, bezemeli bir dikilitaş ortaya çıkardı. Schieber, “Törenlerde kullandıkları tütsülerin kokusu derinlere doğru kazdıkça burnumuza geliyor ve bizi heyecanlandırıyordu” diye anımsıyor. Ekip bu dikilitaşın ardında, küçük bir yapının içinde yağmalanmamış bir kraliyet mezarı buldu. Bu kralın Takalik Abaj'daki son Maya kralı olduğu düşünülüyor
Bunu Biliyor muydunuz?
Bir addan ne çıkar ki? Kutsal bir Maya alanı söz konusu olduğunda her şey. Guatemala hükümeti yakın dönemde Abaj Takalik adını Takalik Abaj'a çevirince, ülkenin Maya dilinde konuşan insanları bu duruma çok sevindi. 1960'ların ortalarında bölgedeki anıtları inceleyen Amerikalı arkeolog Suzanne Miles, söz konusu alana önce “dikili taşlar” anlamına gelen Piedra Parada adını verdi. Kısa bir süre sonra bu sözcüklerin Kiçe Maya dilindeki karşılığı Abaj Takalik'in daha uygun düşeceği kararına vardı. Ama Maya şamanları ve ileri gelenleri buna karşı çıktı. Maya dilinde bir adın ardından sıfat gelmez; dolayısıyla Abaj Takalik iki yıl önce resmen Takalik Abaj'a dönüştürülene kadar bu adı hep kulak tırmalayıcı bulmuşlardı.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Uzun bir süre güneybatı Guatemala'da, kahve ağaçlarından oluşan yeşil bir örtünün altında gizlenen ve daha sonra üzerini kaplayan bitkilerden arındırılan tören alanı, çevresinde daha neler olabileceğine dair ipuçları veriyor. 6,5 kilometre karelik bir bölge içinde buna benzer bir düzinenin üzerinde alan ve biri Mayaların ilk dönemlerinde hüküm sürmüş bir kralın eşyalarını içeren, 80 kadar yapı bulundu. Günümüzde Takalik Abaj olarak bilinen bölgede hüküm süren bu kral hakkında fazla bilgi yok. Ancak, arkeolog Christa Schieber de Lavarreda, bu kişinin iktidar alanının “olağanüstü güce” sahip merkezlerden biri olduğu görüşünde.
Takalik Abaj'ın İÖ 8. yüzyıldan İS 2. yüzyıla uzanan en parlak günlerinde kullanılmış bir ticaret yolunun rotası üzerinde yer alan patika, kentin refaha kavuşmasını sağlayan etkenlerden birini simgeliyor. Tüccarlar, günümüzde El Salvador ve Meksika sınırları içinde kalanlar da dahil olmak üzere uzak mesafelerdeki pek çok kente Mayalar için büyük değer taşıyan kakao ve tuz taşıyor; pirit, obsidiyen ve yeşimle geri dönüyordu. Schieber, “Takalik Abaj, süreç içinde erken Kolomb öncesi dönemin en önemli ekonomi ve kültür merkezlerinden biri olmuştu” diyor.
Bölgedeki kazılar, bir botanikçinin üst kısımları toprağın üzerinde kalan taş anıtları fark ettiği tarihlerde, 19. yüzyılın sonlarında başlatıldı. O tarihten günümüze Mayaların dilinde “dikilitaşlar” anlamına gelen Takalik Abaj'da büyük çoğunluğu Olmek ve ardından gelen Maya kültürlerine ait olmak üzere 277 anıt bulundu. (Kentin önceleri İspanyolcaya uygun olarak Abaj Takalik olarak kullanılan adı yakın zamanlarda düzeltildi.) Maya anıtlarının bazılarının üzerinde yer alan karmaşık yazıların da en eski Maya işaret yazılarından olduğu saptandı. Bu alan günümüzde, ulusal arkeoloji parkı olarak koruma altında.
Taşların bulunduğu noktalar en az yazıtların kendisi kadar anlam taşıyor olabilir. 7. Yapı olarak adlandırılan büyük platformdaki anıtların özenle oluşturulmuş dizilimleri, bu alanın bir gözlemevi olarak kullanıldığını akla getiriyor. Bu dizilimi izleyen Schieber ve meslektaşları ilk olarak, 660 adet çanak çömlekten oluşan bir sunuyla çevrili, bezemeli bir dikilitaş ortaya çıkardı. Schieber, “Törenlerde kullandıkları tütsülerin kokusu derinlere doğru kazdıkça burnumuza geliyor ve bizi heyecanlandırıyordu” diye anımsıyor. Ekip bu dikilitaşın ardında, küçük bir yapının içinde yağmalanmamış bir kraliyet mezarı buldu. Bu kralın Takalik Abaj'daki son Maya kralı olduğu düşünülüyor
Bunu Biliyor muydunuz?
Bir addan ne çıkar ki? Kutsal bir Maya alanı söz konusu olduğunda her şey. Guatemala hükümeti yakın dönemde Abaj Takalik adını Takalik Abaj'a çevirince, ülkenin Maya dilinde konuşan insanları bu duruma çok sevindi. 1960'ların ortalarında bölgedeki anıtları inceleyen Amerikalı arkeolog Suzanne Miles, söz konusu alana önce “dikili taşlar” anlamına gelen Piedra Parada adını verdi. Kısa bir süre sonra bu sözcüklerin Kiçe Maya dilindeki karşılığı Abaj Takalik'in daha uygun düşeceği kararına vardı. Ama Maya şamanları ve ileri gelenleri buna karşı çıktı. Maya dilinde bir adın ardından sıfat gelmez; dolayısıyla Abaj Takalik iki yıl önce resmen Takalik Abaj'a dönüştürülene kadar bu adı hep kulak tırmalayıcı bulmuşlardı.